Mahalle, insanların topluluk halinde yaşadığı en küçük yaşam birimi ve alanıdır. Sağlam tarihi ve toplumsal kökleri olan ve gerek bireyler arasında gerekse de devlet yönetimi alanında birçok fonksiyon eda eden mahalle yönetimi, günümüzde yavaş yavaş önemini yitirmeye başlamıştır. Bu birim işlevleştirilebilirse demokrasiyi sağlayabilecek bir ortam doğacaktır. Zira demokrasinin en temel aracı olan katılım, en alt kademe olan mahallede daha kolay sağlanabilir.

Mahalle yönetimlerinin en önemli işlevi, yetkisi çerçevesinde, mahalle sakinlerinin taleplerini
karşılamak; bu talepleri karşılayamadıkları takdirde ise üst birimlere iletmek midir? Mahallelerin büyüklükleri konusunda, kesin bir kural olmamakla birlikte, insanların yüz yüze
olan temaslarını ve komşuluk ilişkilerini ortadan kaldırmayacak şekilde nüfus kriterini belirli bir esneklikte tanımlamak gerekmektedir.

Osmanlı’daki gibi mahallede bir otokontrol sistemi oluşturmak, mahallenin kontrol edilebilir
bir ölçekten öteye gitmesini de engelleyebilir. Vergi toplama gibi idareye ait birtakım görevleri yerine getirmekle mesul bulunan imamlar, mahalle topluluğunun başı konumunda olup, bir kimsenin mahalleye yerleşmesi gibi mahallede olan her şey onun iznine bağlıydı Mahalle örgütünün kurulmasında açık bir ölçütün bulunmaması, bir kısım belediyeleri gelişigüzel mahalle kurmaya sevk etmektedir.